Θα συμπεριλαμβάνει τόσο μαθήματα θεωρίας, όσο και ασκήσεις πεδίου. Τα μαθήματα θεωρίας θα αφορούν:

• σε νομοθεσία που διέπει την καταγραφή, παρακολούθηση, διατήρηση, προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας
• επιστημονικά καθιερωμένες μεθοδολογίες για μετρήσεις και επεξεργασία δεδομένων καταγραφής και παρακολούθησης
• καταγραφή και ταξινόμηση πιέσεων
• διαχειριστικά μέτρα προστασίας και αποκατάστασης βιοποικιλότητας

ενώ τα μαθήματα πεδίου θα αφορούν σε κατάρτιση εργασιών πεδίου καταγραφής και παρακολούθησης.

Παράλληλα για τη διοργάνωση του SummerSchool προτείνονται:

• Επιλογή ειδικών επιστημόνων για τα σεμινάρια, επί πληρωμής.
• Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για τη δωρεά συμμετοχή των συμμετεχόντων.
• Επιλογή των συμμετεχόντων από του ειδικούς επιστήμονες.
• Έκδοση φυλλαδίου ενημέρωσης
• Έκδοση αφίσας ενημέρωσης
• Ημερίδα με τα αποτελέσματα του SummerSchool, στην οποία θα παρουσιαστούν οι εργασίες των συμμετεχόντων και αποτελέσματα ερωτηματολογίου.

Το προτεινόμενο έργο θα καλύψει τις κάτωθι ανάγκες των εκπαιδευόμενων:

• Καθημερινή μετακίνηση από το Βόλο προς τα γραφεία του Φορέα, τη λίμνη Κάρλα και όπου άλλου απαιτηθεί.
• Καθημερινό Γεύμα
• Ειδικό Γεύμα για την Ημέρα Πεζοπορίας
• Αποχαιρετιστήρια Δεξίωση με Γεύμα.

Ο Φορέας προτίθεται να προβεί στην αγορά ενός drone, ενός οξυγονόμετρου ενός πεδιοσκόπιου, ενός δειγματολήπτη, κιάλια και αναλωσίμων του εξοπλισμού. Ο εξοπλισμός αυτός είναι απαραίτητος για τη διεξαγωγή των εργασιών πεδίου του SummerSchool.

Η κάθε θεματική ενότητα της εκπαίδευσης θα έχει, ως εξής:

1. Ορνιθοπανίδα

Στόχο της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας αποτελεί η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με τις βασικές αρχές ενός  προγράμματος παρακολούθησης ειδών άγριας ορνιθοπανίδας και ειδικότερα η διερεύνηση της παρουσίας, η καταγραφή, η εποπτεία και η αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης ενδημικών, σπάνιων και απειλούμενων ειδών της ορνιθοπανίδας και

ιδιαιτέρως των ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος της Οδηγίας 79/409/ΕΕ για τη διατήρηση

των πουλιών στην Περιοχή Οικοανάπτυξης Κάρλας-Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου.Ως είδη στόχοι ορίζονται τα είδη χαρακτηρισμού της ΖΕΠ, τα είδη του Παραρτήματος της Οδηγίας 79/409/ΕΕ και τα μεταναστευτικά είδη που απαντώνται στην περιοχή.Ο Φορέας Διαχείρισης εφαρμόζει ένα γενικό πρόγραμμα καταγραφής ειδών ορνιθοπανίδας, με αντικείμενο την τακτική απογραφή των ειδών οριοθέτησης που εμφανίζονται στην περιοχή (όπως αυτά έχουν οριστεί από τις αντίστοιχες αναφορές επαναξιολόγησης των 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά / IBA).Η ευρύτερη περιοχή του Ταμιευτήρα της Κάρλας περιλαμβάνει:

1.Ένα Τόπο Κοινοτικής Σημασίας του Δικτύου Natura 2000: Περιοχή GR 1420004 «Κάρλα-Μαυροβούνι-Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου-Νεοχώρι».

2.Μια Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τα πουλιά: Περιοχή GR 14300007 «Περιοχή ταμιευτήρων πρώην Λιμν. Κάρλας».

Στην περιοχή έχουν παρατηρηθεί περισσότερα από 181 είδη άγριας ορνιθοπανίδας πολλά από τα οποία είναι προστατευόμενα και απειλούμενα όπως ο αργυροπελεκάνος –Pelecanuscrispus(η αναπαραγωγική αποικία του οποίου είναι πλέον η τρίτη σε μέγεθος στον ελλαδικό χώρο), ο ροδοπελεκάνος – Pelecanusonocrotalus (με ολοένα και αυξανόμενα αναπαραγωγικά ζευγάρια τα τελευταία χρόνια), το κιρκινέζι –Falconaumanni(περίπου το 75% του συνολικού πληθυσμού του στην Ελλάδα ή το 6% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού αναπαράγεται στον ευρύτερο Θεσσαλικό κάμπο).

Τα μαθησιακά αποτελέσματα της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής ενότηταςπεριλαμβάνουν την εξοικείωση των συμμετεχόντων με βασικές έννοιες εκτίμησης της κατάστασης για κάθε είδος ορνιθοπανίδας όπως:

• Κατάσταση πληθυσμού
• Εξάπλωση και εύρος εξάπλωσης
• Ποιότητα και έκταση ενδιαιτημάτων
• Πιέσεις που δέχεται στην περιοχή

Επίσης θα εξετασθούν και θα αναλυθούν οι διαχειριστικές πρακτικές διαμόρφωσης αποτελεσματικού και βιώσιμου πλαισίου για τη δημιουργία εστιασμένων πολιτικών διατήρησης σχεδιασμού και υλοποίησης συγκεκριμένων δράσεων που απαιτούνται για τη διασφάλιση θετικών τάσεων ανάπτυξης του πληθυσμού του κιρκινεζιού στην προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με το  Πρόγραμμα LIFE11NAT/GR/001011 “Διατήρηση και διαχείριση του Κιρκινεζιού (Falconaumanni) σε τρεις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της Ελλάδας”

Θα χρησιμοποιηθούν οι παρακάτω μέθοδοι παρατήρησης ανάλογα με την ομάδα ειδών όπως:

• Σημειακές καταγραφές,
• Γραμμικές διαδρομές,
• Σημεία θέας,
• Χρήση τηλεκατευθυνόμενου τετρακόπτερου – droneγια την εποπτεία της νησίδας εντός του Ταμιευτήρα στην οποία βρίσκεται η αποικία αργυροπελεκάνων και ροδοπελεκάνων.

Απαραίτητος εξοπλισμός

Για την υλοποίηση της θεματικής ενότητας θα χρησιμοποιηθεί ο παρακάτω εξοπλισμός πεδίου:

• Τηλεκατευθυνόμενο drone – τετρακόπτερο.
• Πεδιοσκόπιο.
• Κιάλια.
• Φωτογραφική μηχανή με τηλεφακό.
• Οδηγός αναγνώρισης ειδών ορνιθοπανίδας.

2. Ιχθυοπανίδα Εσωτερικών Υδάτων

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα δοθεί έμφαση στα είδη της ιχθυοπανίδας της τεχνητής λίμνης Κάρλας, θα παρουσιαστούν σύγχρονες και ενδεδειγμένες μέθοδοι παρακολούθησης για τα είδη ψαριών γλυκού νερού, θα αναλυθούν οι παράμετροι παρακολούθησης των ειδών (η κατάσταση του πληθυσμού, η ποιότητα του οικοτόπου, οι απειλές) που επιτρέπουν την συμπλήρωση των εντύπων των ειδών ψαριών της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και τη διαμόρφωση στόχων διατήρησης για τα είδη. Η τεχνητή λίμνη Κάρλα εντάσσεται στην ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας-Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου, και ειδικότερα εντάσσεται στις εξής περιοχές προστασίας του δικτύου Natura 2000:

• Την Περιοχή Κάρλας-Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου με κωδικό GR1420004 έκτασης 43.435,50 ha, η οποία αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (SCI) σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ,
• Την Περιοχή Ταμιευτήρων πρώην Λίμνης Κάρλας με κωδικό GR1430007 έκτασης 12.416,33 ha, η οποία αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (SPA) σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ,

ακόμη, έχει χαρακτηριστεί ως Μόνιμο καταφύγιο άγριας ζωής (ΦΕΚ 459/2010) για την προστασία και διατήρηση βιοτόπων αναπαραγωγής, διατροφής, διαχείμανσης ειδών της άγριας πανίδας και περιοχής αναπαραγωγής ψαριών και συγκέντρωσης γόνου. Ο υγρότοπος της Κάρλας χαρακτηρίζεται ως Ιδιαιτέρως Τροποποιημένο Υδάτινο Σώμα, ένα υδάτινο σώμα το οποίο κατασκευάστηκε με δραστηριότητα του ανθρώπου σε θέση όπου προϋπήρχε λίμνη. Αποτελεί μοναδικό παράδειγμα ανασύστασης λίμνης σε όλη τη Μεσόγειο. Το  μέγιστο βάθος της είναι 4,5 m, η έκτασή της 38 Km2 και βρίσκεται σε κατάσταση πλήρωσης από το 2009 έως σήμερα, τόσο από τον Πηνειό όσο και από τις απορροές των γύρων ορεινών όγκων και της λεκάνης. Τα αποτελέσματα του πενταετούς (2011-2016) προγράμματος παρακολούθησης  για την ιχθυοπανίδα της Κάρλας σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ κατέδειξαν την παρουσία οκτώ ενδημικών ειδών ψαριών, τριών ειδών ψαριών κοινοτικού ενδιαφέροντος (παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ) και τρία ξενικά είδη ψαριών. Η επιβίωση των ειδών ψαριών της Κάρλας που προστατεύονται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία απειλούνται από παράγοντες που σχετίζονται με την ευρύτερη κατάσταση του οικοσυστήματος. Η ρύπανση και η μόλυνση των νερών, υδρολογικές διαταραχές, τα φράγματα, η εισαγωγή ξενικών ειδών και η λαθραλιεία αποτελούν μερικές από τις πιο σημαντικές απειλές για την επιβίωση των ενδημικών ειδών ψαριών.

Επομένως οι φοιτητές στο πλαίσιο των θεωρητικών μαθημάτων θα ενημερωθούν

• Για τα απειλούμενα και προστατευόμενα είδη ψαριών του υγροτόπου της Κάρλας. Είδη εξαιρετικά σημαντικά για τη διατήρηση της τοπικής βιοποικιλότητας και το ρόλο που παίζουν στην αξιολόγηση του συστήματος προστατευόμενων περιοχών καθώς και στην αξιολόγηση των ενεργειών διατήρησης και διαχείρισης της βιοποικιλότητας.
• Για τις πλέον ενδεδειγμένες μεθόδους παρακολούθησης ειδών ψαριών γλυκού νερού, πρωτόκολλα παρακολούθησης.
• Για τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα είδη ψαριών.

Σε πρακτικό επίπεδο θα γίνει επίδειξη της ηλεκτραλιείας τύπου SAMUS725M, εναλλασσόμενου ρεύματος, με την οποία το κύκλωμα κλείνει και ανοίγει με το πάτημα ενός κουμπιού το οποίο βρίσκεται πάνω στην απόχη. Η εφαρμογή της μεθόδου της ηλεκτραλιείας θα γίνει βάση του προτύπου EN 14011:2003 E-Waterquality – Samplingoffishwithelectricity. Ακόμη, θα πραγματοποιηθεί δειγματοληψία ψαριών στον ταμιευτήρα της Κάρλας με ένα βενθικό απλάδι δίχτυ τύπου Nordic (30m × 1,5 m μήκος × ύψος) με πολλαπλά διαμετρήματα ματιών (5-55 mm, από κόμπο σε κόμπο) όπως προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Πρότυπο Προδιαγραφών – Waterquality, samplingoffishwithmultimeshgillnets CEN (2005) για τη δειγματοληψία ψαριών σε λιμναία συστήματα. Το αλίευμα θα αναγνωριστεί σε επίπεδο είδους (σύμφωνα με Kottelat&Freyhof 2007) και θα καταγραφεί το ολικό μήκος (TL, cm) και το βάρος (W, g) για κάθε άτομο που θα συλλεχθεί ξεχωριστά.

Η θεματική ενότητα αναμένεται να έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

• Ολοκληρωμένη κατανόηση των στόχων και των ρόλων των προστατευόμενων περιοχών σε σχέση με της διατήρηση της βιοποικιλότητας.
• Γνώση των εργαλείων που διατίθενται για τη παρακολούθηση και διαχείριση της ιχθυοπανίδας σε προστατευόμενη περιοχή.
• Την ικανότητα ανάλυσης των προβλημάτων κατά το σχεδιασμό και τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων για τη δημιουργία αμοιβαίων οφελών ανάμεσα στον τοπικό πληθυσμό και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
• Οι συμμετέχοντες θα διευρύνουν τον κύκλο τους με ανθρώπους που έχουν τους ίδιους στόχους.

3. Αγροτικά Οικοσυστήματα

Στόχος της συγκεκριμένης ενότητας είναι η καταγραφή  της δυναμικότητας της περιοχής, βελτίωση της γνώσης για τον εντοπισμό παράνομων δράσεων που οφείλονται στον αγροτικό τομέα και μπορεί να επιφέρουν δυσμενείς  επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και τα είδη της περιοχής, καθορισμός του σκοπού και των αντικειμενικών στόχων του σχεδιασμού μέτρων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Στην  Περιοχής ΟικοανάπτυξηςΚα.Μα.Κε.Βε. μπορούν να διακριθούν οι ακόλουθες ενότητες οικοσυστημάτων :

• Ανθρωπογενές οικοσύστημα πεδινών εντατικών καλλιεργειών
• Λοφώδη – ορεινά οικοσυστήματα
• Υγροτοπικά οικοσυστήματα

Η επέκταση της εντατικής γεωργίας στην πεδινή Περιοχή ΟικοανάπτυξηςΚα.Μα.Κε.Βε, η εγκατάλειψη του παραδοσιακού τρόπου καλλιέργειας, όπως και η αντικατάσταση των παραδοσιακών καλλιεργειών από μονοκαλλιεργειες, επέφεραν αλλοιώσεις των παραδοσιακών αγροτικών τοπίων, υποβάθμιση των αγροτικών αλλά και των γειτονικών οικοσυστημάτων, εξαφάνιση ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες και, εν κατακλείδι, μείωση της βιοποικιλότητας.

Επίσης, η εντατική γεωργία, που απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού, προκάλεσε υποβάθμιση και διάβρωση των εδαφών, ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, υποβάθμιση ή μείωση των ενδιαιτημάτων και των πληθυσμών πολλών ειδών, επιβάρυνση της τροφικής αλυσίδας με επικίνδυνες χημικές ουσίες. Αντιθέτως, οι παραδοσιακές μέθοδοι γεωργίας, όπως και η βιολογική γεωργία μπορούν να συμβάλλουν σε διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Αυτήν η θεματική ενότητα έχει σκοπό να ενημερώσει τους νέους επιστήμονες για τις πιέσεις που δέχεται η προστατευόμενη περιοχή από τη συγκεκριμένη χρήση γης. Ειδικότερα:

Θεωρητική Ενότητα:

• Ενημέρωση για την ισχύουσα Ενωσιακή Νομοθεσία στον τομέα του περιβάλλοντος.
• Νομοθεσία που διέπει τα γεωργικά φάρμακα και την χρήση τους.
• Νομοθεσία που διέπει την κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
• Εφαρμογή του καθεστώτος της πολλαπλής συμμόρφωσης.
• Οριοθέτηση της περιοχής και ανάλυση των κατηγορών αγροτικής εκμετάλλευσης όπως αροτραία, δενδρώδης, κηπευτική, θερμοκήπια και κτηνοτροφική εκμετάλλευση.
• Επιπτώσεις του προτύπου διαχείρισης των αγροτικών οικοσυστημάτων της προστατευόμενης περιοχής στη Βιοποικιλότητα.
• Μέτρα προστασίας και διαχείριση των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας στη γεωργία όπως η εφαρμογή της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.

Πρακτική Ενότητα:

• Επίσκεψη σε αγροτική εκμετάλλευση της περιοχής, ανάλυση των στοιχείων που συγκροτούν το φυσικό περιβάλλον και αξιολόγηση του βαθμού διατάραξης του.
• Διερεύνηση για τον εντοπισμό ενδεχόμενων σημειακών πηγών ρύπανσης του υδατοσυστήματος της λεκάνης όπως, η παρουσία συσκευασιών γεωργικών φαρμάκων και άλλων υλικών προέλευση από την αγροτική εκμετάλλευση.
• Επίσκεψη σε αγροτική εκμετάλλευση που εφαρμόζεται το μέτρο βιολογικής γεωργίας ή κτηνοτροφίας. Το μέτρο έχει θετικά αποτελέσματα ειδικότερα ως προς την ποιότητα του νερού. Το μέτρο επίσης συμβάλει στην αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυσης της χερσαίας και υδρόβιας άγριας χλωρίδας και πανίδας μέσω της περιορισμένης χρήσης λιπασμάτων και βελτιωτικών χαμηλής διαλυτότητας και το σημαντικό περιορισμό φυτοπροστατευτικών προϊόντων και τυχόν μεταβολιτών αυτών.

4. Ποιότητα νερού και Διαχείριση Υδατικών Πόρων

4.1 Ποιότητα νερού

Κύριος στόχος των προγραμμάτων περιβαλλοντικής παρακολούθησης (monitoring) αποτελεί η εκτίμηση της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης, ώστε να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και πιθανώς να επαναπροσδιορισθεί η εφαρμογή των διαφόρων διαχειριστικών πρακτικών και σχεδίων. Αντικείμενο των προγραμμάτων παρακολούθησης (monitoring) αποτελεί αρχικά η αποτύπωση των τιμών των υπό παρακολούθηση παραμέτρων, των χωρικών και χρονικών τάσεων και μεταβολών, μέσω των οποίων, σε συνδυασμό με  τα αποτελέσματα του προγράμματος φύλαξης κι επόπτευσης και σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά 2000/60 Ε.Κ. είναι  δυνατή η εκτίμηση του μεγέθους των επιπτώσεων των κύριων απειλών και πιέσεων στην προστατευόμενη περιοχή.

Τα μαθησιακά αποτελέσματα της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής ενότητας περιλαμβάνουν την εξοικείωση των συμμετεχόντων με:

• Εργασίες πεδίου (μετρήσεις – δειγματοληψίες) και βασικές μεθόδους εργαστηριακού προσδιορισμού φυσικοχημικών παραμέτρων με μεθόδους φασματοφωτομετρίας καθώς και ποιοτική και ποσοτική σύνθεση των βιολογικών στοιχείων βενθικώνμακροασπονδύλων, φυτοπλαγκτού-ζωοπλαγκτού και μακροφύτων) από το υδατικό οικοσύστημα του Ταμιευτήρα της Κάρλας.
• Ανάπτυξη πρωτοκόλλου πειραματικής εργασίας και αντίστοιχων κατευθυντήριων γραμμών παρακολούθησης.
• Μεθόδους παρακολούθησης αβιοτικών παραμέτρων και Τηλεμετρία.
• Εφαρμογή βιοδεικτών σε επίπεδο κυττάρων, οργανισμών και βιοκοινοτήτων.
• Μεθόδους και τεχνικές μετρήσεων στο πεδίο και δειγματοληψίας βιολογικού υλικού.
• Μεθοδολογίες αναγνώρισης υδρόβιων οργανισμών.
• Αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την ταξινόμηση της οικολογικής κατάστασης/δυναμικού σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60.
• Εφαρμογή Ευρωπαϊκών βιοδεικτών, ανάπτυξη, ανάλυση και εφαρμογή κανόνων και κριτηρίων αξιολόγησης και ταξινόμησης.
• Μεθόδους ποσοτικής ανάλυσης βιολογικών δειγμάτων/παραμέτρων.
• Γνώση της Οδηγίας 2000/60 Ε.Κ. και των κατευθυντήριων κειμένων της για τις συνθήκες αναφοράς, τη διαβαθμονόμηση, την ταξινόμηση των υδάτινων σωμάτων (φυσικά, τροποποιημένα, τεχνητά).

Οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής ενότητας θα αναπτύξουν τις εξής ικανότητες:

• Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη και ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Απαραίτητος εξοπλισμός

Για την υλοποίηση της θεματικής ενότητας θα χρησιμοποιηθεί ο παρακάτω εξοπλισμός του Φ.Δ.:

• Στερεοσκόπιο.
• Μικροσκόπιο.
• Φασματοφωτόμετρο
• Δειγματολήπτης
• Δίχτυα δειγματοληψίας φυτοπλαγκτού/ζωοπλαγκτού
• Πολύμετρο πεδίου φυσικοχημικών παραμέτρων νερού.

4.2 Διαχείριση Υδατικών Πόρων.

Το έργο της ανασύστασης της λίμνης Κάρλας είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο των Βαλκανίων. Ως περιβαλλοντικό έργο, η εύρυθμη και ορθή λειτουργία του καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την ανασύσταση του οικοσυστήματος, δηλαδή στη διατήρηση της βιοποικιλότητας έμμεσα. Ήδη, ακόμη και πριν την ολοκλήρωση των έργων, εμφανίστηκαν πολλά και σημαντικά είδη ορνιθοπανίδας και ιχθυοπανίδας στον ταμιευτήρα, χωρίς αυτός να έχει πληρωθεί πλήρως με νερό. Η λίμνη Κάρλα έχει χαρακτηρισθεί από το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (GR08) ως Ιδιαιτέρως Τροποποιημένο Υδατικό Σύστημα, γεγονός που καθιστά το σύστημα της Κάρλας, ως ένα μικτό σύστημα ανάμεσα σε τεχνικά έργα, φυσικούς οικοτόπους, αλλά και γεωργικές εκτάσεις. Για να κατανοήσουν οι εκπαιδευόμενοι τις ιδιαιτερότητες της Προστατευόμενης Περιοχής, πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τη λειτουργία του έργου ανασύστασης και τη διαχείριση του υδατικού συστήματος Πηνειός – Κάρλα.

Τα μαθησιακά αποτελέσματα της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής ενότητας περιλαμβάνουν την εξοικείωση των συμμετεχόντων με:

• Τα επιμέρους έργα της ανασύστασης της λίμνης Κάρλας.
• Τη λειτουργία και τους στόχους που κάθε επιμέρους έργο επιτελεί.
• Την εφαρμογή των Περιβαλλοντικών Όρων του Έργου (ΚΥΑ 127436/23.03.2007).
• Τη διαχείριση του υδατικού συστήματος Πηνειός – Κάρλα
• Την εκτίμηση του υδρολογικού ισοζυγίου της λεκάνης απορροής της λίμνης Κάρλας
• Την εκτίμηση του υδατικού ισοζυγίου του ταμιευτήρα της Κάρλας
• Την επίδραση της κλιματικής αλλαγής

Οι εκπαιδευόμενοι θα παρακολουθήσουν θεωρητικά μαθήματα, στα οποία θα γίνει εκτενής αναφορά:

• στα έργα της Κάρλας και στη λειτουργία αυτών,
• στη λεκάνη απορροής της λίμνης Κάρλας,
• στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (GR08) και τι διαχειριστικά μέτρα προβλέπει για τη λεκάνη απορροής της λίμνης Κάρλας και τον ταμιευτήρα αυτής,
• στην παρουσίαση μοντέλων εκτίμησης υδατικών αναγκών και μοντέλων προσομοίωσης.

Στο πεδίο, οι εκπαιδευόμενοι θα επισκεφθούν όλα τα επιμέρους έργα της Κάρλας και θα παρακολουθήσουν πως επιτυγχάνεται η λειτουργία και οι στόχοι τους.

Οι εκπαιδευόμενοι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής ενότητας θα αναπτύξουν τις εξής ικανότητες:

• Σχεδιασμός και διαχείριση περιβαλλοντικών έργων.
• Λήψη αποφάσεων διαχειριστικών μέτρων για την ορθολογική χρήση νερού υπό κανονικές συνθήκες και υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής.
• Εφαρμογή μοντέλων προσομοίωσης υδρολογικού ισοζυγίου.

5. Οικοτουρισμός και Ερμηνεία της Φυσικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Η δράση αυτή θα λάβει χώρα στο πρώην βασιλικό δάσος του Πολυδενδρίου που εντάσσεται στην ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας-Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου, και ειδικότερα εντάσσεται στις εξής περιοχές προστασίας του δικτύου Natura 2000 :

• Την Περιοχή Κάρλας-Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου με κωδικό GR1420004 έκτασης 43435.50 Ηa, η οποία αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (SCI) σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ,
• Την Περιοχή Όρος Μαυροβούνι με κωδικό GR 1420006 έκτασης 36454.00 Ha, η οποία αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (SPA) σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ,
• Μόνιμο καταφύγιο άγριας ζωής στην περιοχή Δασαρχείου Αγιάς, Νομού Λαρίσης στο Δασόκτημα Πολυδενδρίου. ΦΕΚ 599/1976 τεύχος Β΄.

Το δάσος Πολυδενδρίου είναι ένα από τα ποιο οργανωμένα δάση της Ελλάδας με σηματοδοτημένα μονοπάτια, ποδηλατόδρομους, χώρους πικ-νικ και μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας. Οι ήπιες γενικός κλήσεις του εδάφους προσφέρονται για ερμηνεία περιβάλλοντος, πεζοπορία αναψυχής, χαλάρωσης, αναζωογόνησης και εξερεύνησης, σε ένα φιλικό περιβάλλον για τον επισκέπτη.

Η διαδρομή Αγιόκαμπος – Παναγιά – Κορυφή Πρ. Ηλίας – πρώην βασιλικά Οικήματα θα αποτελέσει μοναδική εμπειρία για τους φοιτητές. Πρόκειται για διαδρομή 8 χιλιομέτρων με πλούσια εναλλαγή πολλών ειδών δέντρων και θάμνων. Μέσα σε ένα ντελίριο χλωριδικής σύνθεσης του Πολυδενδρίου θα δωθεί η δυνατότητα ανάπτυξης της φιλοσοφίας και της τεχνικής ερμηνείας περιβάλλοντος και ταυτοποίησης ειδών όπως βελανιδιές, πουρνάρια, κουτσουπιές και χρυσοξυλιές, ρείκια, κρανιές, φράξους, πλατάνια, σκλήθρα, πεύκα, σφενδάμια και φλαμουριές, αγριόλευκες, ιτές και πολλά ακόμη είδη θάμνων και δένδρων. Παράλληλα το δάσος αποτελεί σημαντικό βιότοπο για πολλά είδη πανίδας, όπως αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγοί και σκίουρους. Έτσι πιθανώς να αναγνωρίσουμε ίχνη των ζώων αυτών. Υπάρχουν και δύο εκκλησίες του 16ου αιώνα αφιερωμένες στην Παναγία. Πρόκειται για τον ναό της Παναγίας Πολυδενδρίου και για τον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Και οι δύο ναοί έχουν ιδιαίτερες τοιχογραφίες. Στο δάπεδο του πρώτου ναού υπάρχουν αρχαίες επιγραφές, ένδειξη ότι εκεί προϋπήρχε αρχαίο ιερό. Όλα τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν το ιδανικότερο παζλ για ερμηνεία περιβάλλοντος.

Επομένως οι συμμετέχοντες θα :

• Ενημερωθούν για τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής
• Θα αναγνωρίσουν την εκπαιδευτική αξία ή όχι της επίσκεψης σε αυτή
• Θα συζητηθούν στάσεις και αισθήματα σχετικά με το περιβάλλον και τα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής
• Θα συζητηθούν οι στόχοι που αφορούν σκοπούς διαχειριστικούς
• Θα βιώσουν την τέχνη της ερμηνείας περιβάλλοντος ανεξάρτητα από το αν παρουσιάζει επιστημονικό, ιστορικό ή αρχιτεκτονικό υλικό.
• Θα αποκτήσουν υπόβαθρο για τις αρχές, τους σκοπούς, τους στόχους και τις μεθόδους της ερμηνείας περιβάλλοντος.
• Η άμεση επαφή με το όμορφο φυσικό περιβάλλον του Πολυδενδρίου θα τους βοηθήσει να το αγαπήσουν και να κατανοήσουν στην πράξη τη σημαντικότητα της ερμηνείας περιβάλλοντος δίνοντάς τους το κίνητρο να την προστατέψουν.

Αποτέλεσμα της ανωτέρω δράσης είναι οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο προσεγγίζουμε, θεωρούμε και κατασκευάζουμε την ερμηνεία σε μία προστατευόμενη περιοχή.